10η Σκυταλοδρομία Λόγου – Η σκυτάλη στους Σταμάτη Κριμιζή και Βαγγέλη Πρατικάκη
Η 10η Σκυταλοδρομία Λόγου, μια από τις πιο βασικές δράσεις της διοργάνωσης Αθήνα 2018 – Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου, συνεχίστηκε στις 19 Μαρτίου 2019 με τον σκηνοθέτη, σεναριογράφο και ηθοποιό, Δήμο Αβδελιώδη, να παραδίδει τη σκυτάλη στον ακαδημαϊκό, διαστημικό φυσικό, Σταμάτη Κριμιζή, και στον δημοσιογράφο Βαγγέλη Πρατικάκη.
Ρεπορτάζ/Συνεντεύξεις: Τζένη Χαραλαμπίδου και Αλεξάνδρα Δέδου, Ανιέζα Μεχμέτι
Μετά τους Τίτο Πατρίκιο, Παντελή Μπουκάλα, Ρέα Γαλανάκη, Δημήτρη Δασκαλόπουλο, Μαρία Στασινοπούλου, Νίκο Βατόπουλο, Θοδωρή Γκόνη, Μάκη Τσίτα, Χριστόφορο Χαραλαμπάκη, Soloúp (Αντώνης Νικολόπουλος) και Δήμο Αβδελιώδη, τη σκυτάλη πήρε ο Δρ. Σταμάτης Κριμιζής, ακαδημαϊκός και διαστημικός επιστήμονας με διακεκριμένη επαγγελματική σταδιοδρομία ως εκπαιδευτικός και πρωτοπόρος ερευνητής με συμμετοχές στα σπουδαιότερα διαστημικά προγράμματα των Η.Π.Α. και της NASA, αλλά και της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας για το κειμενικό είδος της «Μαρτυρίας-Αυτοβιογραφίας». Το βιβλίο-αναφορά του Δήμου Αβδελιώδη είναι η διασκευή του έργου του Γεώργιου Βιζυηνού «Το μόνον της ζωής του ταξείδιον» (Εκδόσεις Αιγόκερως), και βέβαια, όλα τα ανέκδοτα κινηματογραφικά του σενάρια και θεατρικά κείμενα, και του Δρ. Σταμάτη Κριμιζή είναι το «Ταξίδι στο ηλιακό σύστημα» (Εκδόσεις Παπαδόπουλος) που βασίζεται στις ομιλίες του ακαδημαϊκού ερευνητή, με σκοπό να επιμορφώσει τους νέους σχετικά με την πρακτική επιστήμη.
Ο Δήμος Αβδελιώτης, με εμφανή χαρά και δέος απέναντι στον Σταμάτη Κριμιζή, δήλωσε πως ήταν μεγάλη του τιμή να παραδώσει ο ίδιος τη σκυτάλη σε έναν άνθρωπο που σημειώνει επιτυχίες στο διάστημα και κάνει υπερήφανη όλη την Ελλάδα.
Ο Σταμάτης Κριμιζής αποκάλυψε στους παρευρισκόμενους πως αρχικά ήταν διστακτικός και αρνιόταν τις προτάσεις του εκδότη κύριου Παπαδόπουλου. Η θετική, όμως, ανταπόκριση των παιδιών, όταν επισκεπτόταν το σχολείο τους στο πλαίσιο του διαστημικού προγράμματος, οι συνεχείς ερωτήσεις τους για έναν άγνωστο κόσμο και η απογοήτευση των μαθητών της μέσης εκπαίδευσης για το είδος της γνώσης που τους παρέχεται, αποτέλεσε την αφορμή για τη δημιουργία του «Ταξίδι στο ηλιακό σύστημα».
Αναφορικά με το βιβλίο του Σταμάτη Κριμιζή, ο δημοσιογράφος Βαγγέλης Πρατικάκης υποστήριξε πως το βιβλίο του Σταμάτη Κριμιζή αξίζει να ενταχθεί στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Όπως είπε χαρακτηριστικά, το έργο αποτελεί «το μάτι της ανθρωπότητας που βγήκε από τα όριά της» σε αντιδιαστολή με τη στείρα γνώση που μεταδίδεται στα παιδιά στα σχολεία. «Μέσω του βιβλίου αναγνωρίζουμε και αξιολογούμε τον εαυτό μας, τον πλανήτη μας και κατά συνέπεια δείχνουμε σεβασμό σ’ αυτό που μας έχει χαριστεί», τόνισε ο δημοσιογράφος.
«Με τον Δρ. Κριμιζή μας ενώνει μια φιλία χρόνων, νιώθω δέος για τον συγκεκριμένο άνθρωπο. Το βιβλίο του θεωρώ ότι αξίζει να μπει στα σχολεία. Ξεφεύγει από την επιστήμη, ενώ ταυτόχρονα μας περιηγεί σε έναν γήινο παράδεισο, μαθαίνοντάς μας να σεβόμαστε αυτό που μας έχει χαριστεί αγκαλιάζοντάς το», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Δήμος Αβδελιώδης στην ομιλία του προς το κοινό της 10ης Σκυταλοδρομίας Λόγου.
Ο Δρ. Σταμάτης Κριμιζής τόνισε ότι «στόχος του βιβλίου είναι να αναπτερώσει το ηθικό των παιδιών και να γεννήσει ξανά ένα νέο όραμα -τους το οφείλουμε άλλωστε. Όταν επισκεπτόμαστε σχολεία οι μαθητές παρακολουθούν με απαράμιλλο ενδιαφέρον, καθώς φαίνεται ότι ο κόσμος τους διαστήματος τούς εξάπτει την φαντασία εγείροντάς τους απορίες». Ο δημοσιογράφος Βαγγέλης Πρατικάκης υποστήριξε ότι εντυπωσιάστηκε με το πόσο σπουδαίος επιστήμονας είναι ο κ. Κριμιζής και υποστήριξε ότι «είναι ο μόνος άνθρωπος που θα μπορούσε να έχει γράψει το συγκεκριμένο βιβλίο. Αυτό το εγχείρημα κατάφερε να μας ταξιδέψει σε άλλους πλανήτες και συγχρόνως να φέρει την επιστήμη πιο κοντά στον άνθρωπο. Μακάρι να καταφέρει να έχει αντίκτυπο στη νεολαία». Ο κ. Πρατικάκης δήλωσε ότι στόχος του συγγράμματος δεν ήταν η καταγραφή της ζωής του Σταμάτη Σριμιζή παρόλο που η συμβολή του στον επιστημονικό διαστημικό κλάδο προσελκύει τον ενδιαφέρον όλων. Το γεγονός, μάλιστα, ότι η NASA αποφάσισε να ονομάσει έναν αστερισμό 8323-Krimigis αποτελεί απόδειξη της σημασίας του έργου του αστροφυσικού. Λαμβάνοντας υπόψη του τον λόγο που ώθησε τον πρώτο Έλληνα επιστήμονα που έχει «ταξιδέψει» σ’ όλο το ηλιακό σύστημα να γράψει την μαρτυρία του, προτίμησε η αφήγησή του να είναι πρωτοπρόσωπη, «προκειμένου να φέρει την επιστήμη κοντά στους μαθητές, όπως γίνεται και στις ομιλίες που παραθέτει στα σχολεία».
Το καλό βιβλίο είναι το κίνητρο του Έλληνα για να διαβάσει παραπάνω από όσο διαβάζει σήμερα, εκτιμούν οι Δήμος Αβδελιώδης και Σταμάτης Κριμιζής, απαντώντας στην ερώτηση που τους απευθύναμε σχετικά με το γιατί οι Έλληνες δεν διαβάζουν βιβλία καθώς είναι στις τελευταίες θέσεις στη λίστα με τους Ευρωπαίους που διαβάζουν.
Συντονιστές της συζήτησης της 10ης Σκυταλοδρομίας Λόγου ήταν οι δημοσιογράφοι Σουφλέρη Ιωάννα και Ράλλη Νόρα.
Η Σκυταλοδρομία φέρνει Έλληνες συγγραφείς από διαφορετικά κειμενικά είδη πιο κοντά στο κοινό, αλλά και πιο κοντά μεταξύ τους, σε μια πρωτότυπη διαδοχή ιδεών, κειμένων και λόγου, που σαν θεμελιώδη βάση έχει τον σεβασμό, την αλληλοεκτίμηση και αλληλεγγύη και τον ανοιχτό διάλογο. Συγγραφείς επιλέγουν ο καθένας το αγαπημένο του βιβλίο από διαφορετική κατηγορία λόγου (Ποίηση, Ιστορία, Βιογραφία/ Απομνημονεύματα/ Ημερολόγιο, Μυθιστόρημα, Νουβέλα-Διήγημα, Επιστήμη, Θέατρο, Βιβλία για παιδιά και εφήβους, Φιλοσοφία, Κριτική-Δοκίμιο, κ.ά.). Στη συνέχεια καλούν τον συγγραφέα του βιβλίου αυτού σε έναν ανοικτό, δημόσιο διάλογο, με τη συμμετοχή του κοινού, παραδίδοντάς του τη Σκυτάλη προκειμένου, στην επόμενη εκδήλωση, να επιλέξει και να παρουσιάσει τον επόμενο δημιουργό. Η δράση διαρκεί όλη τη χρονιά και εντάσσεται στο πλαίσιο της θεματικής ενότητας «Έλληνες Συγγραφείς».
Δήμος Αβδελιώδης
Γεννήθηκε το 1952 στη Χίο. Σπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και στη Δραματική Σχολή Αθηνών. Καλλιτεχνικός Διευθυντής στο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Βορείου Αιγαίου 1997- 2000 και 2004-2010. Δίδαξε αφήγηση και λογική των συνδέσεων για τον κινηματογράφο και το θέατρο, στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, 1993- 1997. Σεναριογράφος και σκηνοθέτης 4 πολυβραβευμένων κινηματογραφικών έργων με πολλές συμμετοχές σε διεθνή φεστιβάλ, Κάννες, Βερολίνο, Ν. Δελχί, Σαν Φρανσίσκο, Τόκιο κ.ά. (1983 ‘’Αθέμιτος Συναγωνισμός, 1986 ‘’Το Δέντρο που Πληγώναμε’’, 1990 ‘’Νίκη της Σαμοθράκης’’ και 1999 “Η Εαρινή Σύναξις των Αγροφυλάκων” που ψηφίστηκε το 2007 και το 2016 από την Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Ελλάδος, ανάμεσα στις 10 καλύτερες ταινίες του Ελληνικού Κινηματογράφου όλων των εποχών. Βραβείο GOVI στη Γένοβα 2001, για την ανάδειξη της μορφής ιδιαίτερων γλωσσικών διαλέκτων και πολιτισμικών στοιχείων στο κινηματογραφικό του έργο). Έχει συνδέσει το όνομά του με διακεκριμένες ταινίες και θεατρικές παραστάσεις που άνοιξαν νέους δημιουργικούς δρόμους στη τέχνη. Στις πιο πρόσφατες, την «Πλάτωνα Απολογία Σωκράτη», παρουσίασε για πρώτη φορά στην ιστορία του θεάτρου αλλά και της ερευνητικής φιλολογίας, την απαγγελία της αρχαίας ελληνικής με την δική του λογική-μουσική μέθοδο, ώστε να ακούγεται σαν οικεία και ζωντανή γλώσσα, αλλάζοντας ριζικά τη σχέση μας με τα αρχαία ελληνικά. Κάθε μια από τις 26 θεατρικές παραστάσεις του ρεπερτορίου του, σχεδιασμένες και εκτελεσμένες σαν μουσικές παρτιτούρες, αναδεικνύουν παλαιότερους κλασικούς συγγραφείς, που εθεωρούντο ως τώρα δυσπρόσιτοι λόγω της ιδιάζουσας γλωσσικής μορφής των έργων τους, αποκαθιστώντας την ιδιομορφία αυτή της γλώσσας τους ως πλεονέκτημα, ώστε όχι μόνο να μη γίνεται το εμπόδιο για την κατανόησή τους, αλλά η κύρια αιτία για την βαθιά συγκίνηση που προκαλούν.
Δρ. Σταμάτης Κριμιζής
Ο ακαδημαϊκός Σταμάτιος Κριμιζής έλαβε το πτυχίο του στη Φυσική από το Πανεπιστήμιο της Μινεσότα (1961), το masters (1963) και διδακτορικό (1965) του στη Φυσική από το Πανεπιστήμιο της Αϊόβα, όπου και υπηρέτησε ως καθηγητής. Το 1968 μετακινήθηκε στο Εργαστήριο Εφαρμοσμένης Φυσικής του Πανεπιστημίου Johns Hopkins, έγινε επιστημονικός διευθυντής το 1980, επικεφαλής της Διοίκησης Διαστήματος το 1991 και ομότιμος διευθυντής το 2004. Πέρα από τις διοικητικές του δραστηριότητες, είναι επικεφαλής ερευνητής σε διάφορες διαστημικές αποστολές της NASA, συμπεριλαμβανομένων των Voyagers 1, 2 στους εξωτερικούς πλανήτες, τη Διαστρική Αποστολή Voyager και την αποστολή του Cassini-Huygens στον Κρόνο και Τιτάνα. Έχει σχεδιάσει και κατασκευάσει όργανα που έχουν ταξιδέψει και στους εννέα κλασικούς πλανήτες. Έχει δημοσιεύσει περισσότερες από 600 εργασίες σε περιοδικά με κριτές και βιβλία με πάνω από 18.000 ετεροαναφορές σχετικά με τη φυσική του Ήλιου, τον μεσοαστρικό χώρο, τις πλανητικές μαγνητόσφαιρες και την ηλιόσφαιρα. Εκλέχθηκε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών το 2004 στην έδρα Επιστήμης του Διαστήματος, υπηρέτησε ως εκπρόσωπος της Ελλάδος στο συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA, 2006-2010) και ως πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και Τεχνολογίας (ΕΣΕΤ, 2010-2013). Τελευταίες διακρίσεις είναι το (τρίτο) Medal for Exceptional Scientific Achievement (2014) της NASA, το Cassini Medal της Ευρωπαϊκής Γεωφυσικής Ένωσης (2014), το Trophy for Lifetime Achievement (2015) του Smithsonian National Air and Space Museum (NASM) στην Ουάσινγκτον, το Space Flight Award (2015) της Αμερικανικής Αστροναυτικής Εταιρίας, το NASM Trophy for Current Achievement (New Horizons Team, 2016), το NASA Exceptional Public Service Medal (2016), το Theodore von Karman Award (2017) της Διεθνούς Ακαδημίας Αστροναυτικής. Τέλος, εξελέγη μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας (2017).
Βαγγέλης Πρατικάκης 
Ο Βαγγέλης Πρατικάκης είναι δημοσιογράφος.
Γεννήθηκε το 1975 στην Αθήνα και σπούδασε Βιολογία.
Έχει εργαστεί ως συντάκτης επιστημονικών ειδήσεων στο δικτυακό τόπο in.gr και έχει συνεργαστεί με το περιοδικό «Οξύ» σε στήλη με θέματα επιστήμης και τεχνολογίας.
Στην επόμενη Σκυταλοδρομία Λόγου, που είναι και η τελευταία καθώς τον Απρίλιο πέφτει η αυλαία για τη διοργάνωση Αθήνα 2018 – Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου, οι Σταμάτης Κριμιζής και Βαγγέλης Πρατικάκης παραδίδουν την σκυτάλη στον ακαδημαϊκό και καθηγητή του Τμήματος Φιλολογίας του ΑΠΘ, Θεόδωρο Παπαγγελή για το κειμενικό είδος «Κλασικό έπος». Το βιβλίο αναφοράς του σκυταλοδρόμου είναι η «Αινειάδα» του Βιργιλίου (Πρόλογος- Μετάφραση Θεόδωρος Παπαγγελής, εκδόσεις Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τράπεζας, Απρίλιος 2018).
info
11η Σκυταλοδρομία Λόγου
Ο Δρ. Σταμάτης Κριμιζής και ο Βαγγέλης Πρατικάκης παραδίδουν τη Σκυτάλη Λόγου στον ακαδημαϊκό και καθηγητή του Τμήματος Φιλολογίας του ΑΠΘ, Θεόδωρο Παπαγγελή.
• Τρίτη, 9 Απριλίου 2019, στις 19:00
• Δημαρχιακό Μέγαρο Αθήνας, Πλατεία Κοτζιά
Είσοδος ελεύθερη για το κοινό.
**Το πρόγραμμα της διοργάνωσης Αθήνα 2018 – Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου υλοποιείται χάρη στη στήριξη και των δωρητών: Μέγας δωρητής είναι το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Χρυσοί δωρητές είναι το Ίδρυμα Ι. Λάτση και η εταιρία Core Α.Ε. Δωρητές είναι το Ίδρυμα Ωνάση, το Κοινωφελές Ίδρυμα Κοινωνικού και Πολιτιστικού Έργου (ΚΙΚΠΕ), το Ίδρυμα Α. Κ. Λασκαρίδη και ο Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Έργων Λόγου (ΟΣΔΕΛ). Πολύτιμοι υποστηρικτές είναι η Aegean Airlines, ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών και η εταιρεία Σταθερές Συγκοινωνίες (ΣΤΑΣΥ).
